Helyum Gazı
Helyum, periyodik tabloda 8A grubunda yer alan ve soy gazlar arasında bulunan hafif ve inert bir gazdır. Havadan daha hafiftir ve bu özelliği sayesinde çeşitli endüstriyel ve eğlence amaçlı uygulamalarda yaygın olarak kullanılır.
Helyum Gazı Nasıl Üretilir?
- Doğal kaynaklar: Helyum, doğalgaz yataklarında yoğun olarak bulunur ve bu yataklardan ayrıştırılarak elde edilir.
- Üretim yöntemi: Hava çok düşük oranlarda helyum içerdiği için, hava içerisinden doğalgazlar ayrıştırılır ve özel makineler kullanılarak helyum gazı saflaştırılır.
- Taşıma ve dolum: Zararsız ve hafif bir gaz olduğu için, helyum dolumları ve taşınması oldukça kolaydır.
Helyum Gazının Özellikleri
- Periyodik sembolü: He
- Atom numarası, proton ve elektron sayısı: 2
- Moleküler kütle: 4,002602 g/mol
- Yoğunluğu: 0,179 g/cm³
- Erime noktası: -272,2°C
- Kaynama noktası: -268,93°C
- Hava ile karşılaştırıldığında: Çok hafiftir ve oda sıcaklığında gaz halinde bulunur.
- Renk ve koku: Renksiz ve kokusuz.
- Reaksiyona girme: Tepkimeye girmeyen, inert (eylemsiz) gazlar grubunda yer alır.
- Bulunma oranı: Atmosferde %0,0005 oranında.
- Zehrilik: Zehirli değildir.
- Yanma durumu: Yanmayan, parlamayan ve patlamayan özellikte.
Helyum Gazının Kullanım Alanları
- Balon şişirme: Uçan balonlar ve şişirme işlemlerinde.
- Tıbbi uygulamalar: Manyetik rezonans görüntüleme (MR) ve süper iletken teknolojilerde soğutucu akışkan olarak.
- Sanayi: Nükleer santrallerde soğutucu; metal imalatında kaynak ve koruyucu atmosfer; gaz kromatografisinde.
- Derin sualtı dalışı: Solunum karışımında (örneğin, ARK gazı) ve dalış tüplerinde kullanılır.
- Reklam ve eğlence: Zeplinlerin yükselmesinde ve doğum günü kutlamalarında balonların uçması amacıyla.
- Roket ve uzay teknolojileri: Roket yakıtlarının sıkıştırılmasında.
- Maden ve endüstri: Silisyum kristalleri, titanyum, zirkonyum ve germanyum elementlerinin üretiminde.
Tedarik Şekilleri
- Tüpler: Helyum, uygun mühendislik ekipmanlarıyla tüplerde veya sıvı halde bulunabilir.
- Sağlama: Oknal tüp ve diğer depolama tanklarıyla tedarik edilir.
Nasıl Kullanılır, Nelere Dikkat Edilmelidir?
- Balon ve eğlence aktiviteleri: Uçan balonların şişirilmesinde, doğum günü partilerinde, eğlence sektöründe yaygın olarak kullanılır.
- Dalış ve uzay teknolojileri: Derin dalışlarda, dalış tüplerinde ve roketlerde kullanılır.
- Güvenlik: Hafif ve inert yapıdaki gaz olduğundan, kullanım sırasında iyi havalandırma sağlanmalı. Gaz kaçışını önlemek için tüpler düzgün saklanmalı ve depolama alanları güneş ışığından uzak tutulmalıdır.
- Dikkat edilmesi gerekenler: Uygun olmayan basınçta veya sıcaklıklarda kullanımı tehlikeli olabilir. Özellikle yüksek basınç ve düşük sıcaklıklarda dikkatli olunmalı, ve depolama sırasında güvenlik kurallarına uyulmalı.