Azot

Azot Gazı

Dünya atmosferinin yaklaşık %78’ini oluşturan azot, renksiz, kokusuz, tatsız ve zehirli olmayan özellikleriyle dikkat çeker. Yanıcı olmayan ve inert yapısı sayesinde pek çok uygulamada tercih edilir. Yüksek sıcaklık ve basınçta bazı reaktif metallerle, ayrıca oksijen ve hidrojen gazlarıyla bileşime girebilir.

Azot Gazı Nasıl Üretilir?

Azot üretimi için en yaygın yöntemler şunlardır:

• Kriyojenik hava ayırma tesisleri: Havadan sıvılaştırılmış hava, distilasyon kolonları kullanılarak farklı kaynama noktalarına göre ayrıştırılır. Bu sayede saf azot gazı elde edilir.
• PSA sistemleri: Hava emilir, aktif karbonlar ve diğer adsorben malzemelerle oksijen, nem ve diğer safsızlıklar giderilir, ardından saf azot gazı üretilir.

Azot Gazının Özellikleri

• Kimyasal sembolü: N
• Moleküler ağırlık: 28.01 g/mol
• Yoğunluk: 1 atm, 0°C’de gaz halinde yaklaşık 1.25 kg/m³, sıvı halde ise 0.808 kg/dm³
• Kaynama noktası: -196°C
• Erime noktası: -210°C
• Yoğunluk ve ağırlık: Havadakinden hafif, özgül ağırlığı 0.967’dir.
• Özellikleri: Havadan hafif ve inert olması nedeniyle boğucu etki gösterir, yüksek konsantrasyonlarda boğucu güvenlik riski taşır.

Azot Gazının Kullanım Alanları

• Amonyak üretimi: Gübre sanayinde ana hammadde olarak.
• Ampul ve flüoresan üretimi: Hava boşaltma ve inert atmosfer için.
• Rafineri ve boru hatlarının temizliği: Yüksek saflıkta nitrogen kullanılır.
• Kontrollü atmosfer sağlama: Çelik ve metal sektörlerinde..
• Cam ve seramik sanayi: Hava oksidasyonunu engeller.
• Yangın söndürme: Kömür madenleri ve endüstriyel alanlarda yangın önleme.
• Gıda sektörü: Gıda ürünleri ve ambalajlama işlemlerinde.
• Metal kesimi ve kaynak: Özellikle lazer kesim ve boru kaynağında kullanılır.
• Hizmetler: Oknal, yüksek saflıkta azot gazı üretimini ve satışını yapmaktadır.

Tedarik ve Depolama

Azot gazı, farklı hacimlerdeki tüpler ve MTP’ler ile taşınabilir. 5 L’den 600 L’ye kadar tüpler, 150–230 bar basınçlarında doldurulur. Sıvı azot ihtiyaçları için 200 L, 600 L ve 1000 L kaplar veya yüksek tüketimlerde sabit tanklar tercih edilir.

Kullanım ve Güvenlik Notları

• Basınçlı gazlar: Azot tüpleri yüksek basınçta olduğundan, vanaların zarar görmemesine ve tüplerin sabitlenmesine özen gösterilmelidir.
• Sıvı azot kullanımı: Vanalar ve bağlantı ekipmanları kriyojenik özellikte olmalı, uygun hortum ve ekipmanlar kullanılmalıdır.
• Dikkat edilmesi gereken: Sıvı azotun ani tahliyesinde donma ve yaralanmalara karşı uygun güvenlik önlemleri alınmalıdır.